Een goede financiële voorbereiding voorkomt dat nabestaanden geconfronteerd worden met onverwachte kosten en is dus geen overbodige luxe. We beantwoorden alvast de meest voorkomende vragen rond financieel gerelateerde onderwerpen.
Rekening van de overledene
Wanneer iemand of diens huwelijkspartner overlijdt, hebben banken twee wettelijke verplichtingen
- Een juiste fiscale aangifte naar de fiscus versturen.
- De tegoeden op rekeningen en de inhoud van de kluis van de overledene aan de correcte erfgenamen vrijgeven.
Aangezien die bij het overlijden nog niet gekend zijn bij de bank, blokkeren banken tijdelijk de rekeningen en kluizen van zowel de overledene als de huwelijkspartner. Dat gebeurt zodra zij op de hoogte zijn van het overlijden. Rekeningen en kluizen die enkel op naam van de wettelijk samenwonende langstlevende partner staan, worden niet geblokkeerd.
Bepaalde facturen kun je betalen van de geblokkeerde rekeningen, als de betalingen wettelijk toegelaten zijn en als er voldoende geld op staat. Het gaat over facturen en betalingen met betrekking tot
- De ziekte- en verzorgingskosten van de overledene
- De huur van de woning of het woonzorgcentrum waar de overledene verbleef
- De facturen met betrekking tot water, elektriciteit, gas en stookolie als die betrekking hebben op de laatste woonplaats van de overledene
- De volledige factuur van de uitvaartondernemer
- De afzonderlijke uitvaartkosten als die betrekking hebben op bloemen, decoratie van het sterfhuis, kosten van lijkverzorging, doodsgewaad, kosten van rouwkapel, kisting, transportkosten kist, uitvaartdienst, honorarium voorganger, druk- en verzendkosten van de overlijdensberichten, kosten van begrafenis en verassing, rouwmaaltijd, concessie. Niet de grafzerk en ornamenten die op de grafzerk worden aangebracht
- De brandverzekering van de overledene of de huwelijks- of wettelijk samenwonende partner van de overledene
- Fiscale en sociale schulden van de overledene
Vanuit de geblokkeerde rekeningen lopen de domiciliëringen en doorlopende opdrachten niet automatisch door. Uw bankinstelling moet beoordelen of het om een toegelaten verrichting gaat. Voor domiciliëringen op naam van de overledene is uw bank wettelijk verplicht de schuldeiser van het overlijden op de hoogte te brengen. Zo kan die via een ander kanaal de betaling aanbieden, bv. via een factuur.
Je krijgt een bedrag ter beschikking op een niet-geblokkeerde rekening.
Als langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende partner kun je op een niet-geblokkeerde rekening een beperkt bedrag uit de tegoeden ontvangen. Daarmee kun je de boodschappen blijven doen en de betalingen blijven uitvoeren.
Dat bedrag mag niet hoger zijn dan de helft van alle gelden die op de geblokkeerde zicht- en spaarrekeningen staan, met een maximum van 5.000 euro1. Dat geldt als wettelijk maximumbedrag voor alle banken samen.
Het bedrag wordt meestal ter beschikking gesteld op de rekening waaraan je debetkaart is gekoppeld, waarop je loon of pensioen wordt gestort en van waaruit de meeste automatische betalingen gebeuren. Bij de melding van het overlijden kun je zelf aangeven welke rekening je als leefgeldrekening verkiest. Dat mag de gemeenschappelijke rekening zijn. Op die manier kun je je debetkaart en in bepaalde gevallen je kredietkaart blijven gebruiken.
U kunt een bankrekening laten deblokkeren wanneer u een van de volgende documenten toont:
- een akte van erfopvolging, opgemaakt door de notaris
- een attest van erfopvolging, afgeleverd door het kantoor Rechtszekerheid
Opgepast: de ‘verklaring van erfrecht’ ondertekend door het gemeentebestuur, bij minieme bedragen, en de ‘akte van bekendheid’ opgemaakt door de vrederechter zijn niet geldig voor de deblokkering.
Bij een erfenis kan je niet alleen geld, spullen of een woning erven, je kan ook schulden erven. Er zijn drie mogelijkheden bij een erfenis:
- Je aanvaardt de erfenis: als er schulden zijn, zal je daar ook voor moeten opdraaien. Je moet ook successierechten betalen. Dit is een belasting die je moet betalen op de erfenis.
- Je verwerpt de erfenis: je weet dat er schulden liggen op de erfenis en je aanvaardt de erfenis niet. Je zal dus niets krijgen van de erfenis.
- Je aanvaardt de erfenis onder voorwaarde van boedelbeschrijving: dit is aangeraden wanneer je twijfelt of er veel schulden zijn.
Een notaris maakt een inventaris van alle eigendom en van alle schulden van de overledene. Als die eigendom volstaat om de schuldeisers mee af te betalen en er blijft nog wat van de erfenis over, dan erf je die overschot. Je zal er ook successierechten op moeten betalen.
Als de eigendom van de overledene niet volstaat om de schuldeisers mee te betalen, dan moet je niets betalen maar krijg je ook niets van de erfenis. De schuldeisers kunnen de schulden dan niet verhalen op de erfgenaam. Kortom, je zal de schulden van de overledene niet moeten betalen, maar je krijgt ook niets van de erfenis.
Een erfenis onder voorwaarde van boedelbeschrijving moet je aanvragen via de notaris.
Uitvaartverzekering
Een uitvaartverzekering is niet verplicht, maar kan wel verstandig zijn, aangezien kosten soms snel kunnen oplopen tot gemiddeld 7.000 euro, een bedrag dat veel mensen niet op hun spaarrekening hebben staan. Voor deze groep is een uitvaartverzekering zeker een must.
Maar ook als je wel hebt gespaard, kan een verzekering interessant zijn. Een goede reden kan ook zijn dat je je nabestaanden niet met de kosten van de uitvaart wilt opzadelen.
Bij een sterfgeval worden de bankrekeningen van de overledene geblokkeerd, maar de nabestaanden mogen ze wel gebruiken om de kosten voor de uitvaart te betalen. Bovendien wordt dat bedrag afgetrokken van de nalatenschap.
Sereni is geen uitvaartverzekeraar, een verzekering kunnen we je dan ook niet aanbieden. Maar je kan wel de kosten van je uitvaart volledig of gedeeltelijk vooruit betalen.
Wij bieden je de mogelijkheid om jouw uitvaartplan vooraf te financieren via de Sereni prepaid. Dit kan je regelen via je uitvaartplanner.
De verzekering keert na het overlijden van de verzekerde het gehele verzekerde bedrag uit aan de begunstigde. Met dit kapitaal worden de kosten van de uitvaart betaald. Wat overblijft valt opnieuw in de nalatenschap.