Bij een overlijden komt er, naast het verdriet om het verlies van je echtgeno(o)t(e) ook een “tsunami” van administratieve en financiële consequenties op je af. Hiervoor krijg je maar heel beperkte tijd waardoor dit voor veel langstlevenden een extra zorg is in een moeilijke periode. We proberen een tipje van de administratieve en financiële sluier te lichten.
Kennis
Bij een overlijden komt er, naast het verdriet om het verlies van je echtgeno(o)t(e) ook een “tsunami” van administratieve en financiële consequenties op je af. Hiervoor krijg je maar heel beperkte tijd waardoor dit voor veel langstlevenden een extra zorg is in een moeilijke periode. We proberen een tipje van de administratieve en financiële sluier te lichten.
tekst: Bob Staes
foto: Bostaconsult
BANK EN VERZEKERINGEN
Iedere bank waar de overledene en/of de langstlevende cliënt is, moet de rekeningen blokkeren. De langstlevende heeft wel recht op een vrije som van 5.000 euro om zijn/haar dagelijkse leven te kunnen verrichten. Bij de meeste banken kan de gezamenlijke rekening hiervoor worden gebruikt maar in sommige gevallen moet een nieuwe rekening worden geopend.
Om de rekeningen te deblokkeren moet een attest/akte van erfopvolging worden aangevraagd. Dit kan in bepaalde gevallen gratis bij het kantoor Rechtszekerheid of dit kan, tegen betaling, worden opgemaakt door een notaris naar keuze. U moet er rekening mee houden dat dit attest minimaal 3 à 4 weken op zich laat wachten.
Bepaalde, wettelijk toegelaten, facturen kunnen WEL BETAALD worden van de geblokkeerde rekening (als er voldoende geld op staat):
Ziekte– en verzorgingskosten van de overledene
Begrafenisfactuur
Water, elektriciteit, gas en stookolie
Huur van woning of woonzorgcentrum van overledene
Afzonderlijke uitvaartkosten ( uitzondering: grafzerk)
De verzekeringen op naam van de overledene worden best zo snel mogelijk op naam van de langstlevende geplaatst. Beleggingsverzekeringen (Tak 21 / Tak 23 / Tak 26) op naam van de overledene worden uitbetaald.
PENSIOEN
Indien u, als langstlevende, de leeftijd van 49 jaar hebt op datum van overlijden, dan heb je mogelijks recht op een overlevingspensioen, afhankelijk van een aantal parameters.
De toekenning van het overlevingspensioen gebeurt AUTOMATISCH indien de overleden huwelijkspartner genoot van zijn/haar pensioen. Indien de overledene nog niet op pensioen was, dan moet u dit aanvragen bij de Federale Pensioendienst.
Indien u nog géén 49 jaar bent op datum van overlijden dan heb je gedurende een beperkte periode mogelijks recht op een overgangsuitkering.
Het overlijden van uw huwelijkspartner heeft ALTIJD een invloed op het gezinsinkomen. Dit is afhankelijk van een aantal parameters én wordt bij iedereen individueel bekeken door de Federale Pensioendienst.
VOERTUIGEN
Indien de nummerplaat op naam van de overledene is ingeschreven, dan kan de verzekeraar dit administratief (indien het een Europese nummerplaat is) laten wijzigen bij het DIV.
Indien de nummerplaat op naam van de langstlevende is ingeschreven, moet niets gedaan worden.
AANGIFTE NALATENSCHAP
Iedere erfgenaam is verplicht om een aangifte nalatenschap te doen, uiterlijk binnen de 4 maand na overlijden. De woonplaats in de laatste 5 jaar van overledene bepaalt in welk Gewest de aangifte moet gebeuren.
De aangifte kan gezamenlijk (alle erfgenamen samen) gedaan worden of individueel (iedere erfgenaam apart).
Wat moet worden opgenomen in de aangifte nalatenschap?
– Identiteit van alle erfgenamen of eventuele legatarissen of begiftigden
– Overzicht van het roerend vermogen: tegoeden bij banken liquide middelen thuis of in een kluis auto’s, moto’s, …, meubelen, kunst, …
– Overzicht van het volledige onroerend vermogen: alle huizen, appartementen, gronden in zowel binnen- als buitenland.
– Schenkingen gedaan in de laatste 3 jaar (zowel geregistreerd als niet-geregistreerde schenkingen) alle levensverzekeringen die al dan niet uitbetalen.
Hiervan mogen alle schulden of betaalde facturen na overlijden in mindering gebracht worden. Het is belangrijk te vermelden dat iedere aangifte 100 % correct moet worden ingevuld op straffe van (aanzienlijke) belastingverhogingen.
Indien het niet zou lukken binnen de 4 maand een aangifte te doen, dan kan vrij eenvoudig uitstel met 2 maand worden aangevraagd maar dan moet je wel rekening houden met 1 % belastingverhoging op de successiefactuur in het Vlaams Gewest.
HOEVEEL BEDRAAGT DE ERFBELASTING IN DEZE 3 CATEGORIËN
U vindt hieronder een schematisch overzicht van de tarieven in het Vlaams Gewest.
ERFBELASTING
Ongeveer een 6-tal maand na overlijden, komt de afrekening van de erfbelasting (beter gekend als successierechten) op basis van de ingediende aangifte van nalatenschap.
Hoe wordt de erfbelasting in Vlaanderen berekend ?
ER ZIJN 3 TARIEVEN VAN TOEPASSING IN VLAANDEREN
Tarief RECHTE LIJN en PARTNERS
kinderen, kleinkinderen
ouders
echtgenoot en samenwonenden
Tarief BROERS & ZUSSEN
Tarief ANDEREN
